Strona głowna
Układ pokrywający
Układ szkieletowy
Układ mięśniowy
Układ nerwowy
Układ rozrodczy
Układ krążenia
Układ hormonalny
Układ oddechowy
Układ limfatyczny
Układ pokarmowy
Układ wydalniczy
Układ czuciowy
Układ nerwowy przypomina niezwykle skomplikowaną sieć. Nerwy odchodzące z mózgu lub rdzenia kręgowego dają początek licznym odgałęzieniom, które docierają do wszystkich narządów. Każdy nerw składa się z włókien narwowych, które są elementami budowy neuronów. Komórki nerwowe komunikują się ze sobą, wysyłając i odbierając informacje. Łączność odbywa się na małej przestrzeni nazywanej synapsą. Składają się na nią: zakończenie aksonu jednej komórki, początek dendrytu drugiej komórki oraz niewielka szczelina między nimi, nazywana szczeliną synaptyczną.
Neurony, komórki nerwowe ciała, mają zaokrąglony perykarion z dwoma rodzajami ekstensji: aksonami, które przenoszą sygnały wychodzące, oraz dendrytami, które je odbierają. Aksony skłębione w długie, przypominające sznur struktury, tworzą nerwy ciała. Układ nerwowy przeprowadza swe skomplikowane zadania za pomocą jedynie trzech podstawowych rodzajów neuronów. Informacje na temat bodźców odpowiedzialnych za widzenie,dotyk, słyszenie, smak i zapach, a także dotyczące bólu i zmian temperatury sięgają do centralnego układu nerwowego za pomocą neuronów czuciowych. Neurony ruchowe zawsze zabierają informacje z centralnego układu nerwowego, przekazując sygnały do mięśni i gruczołów. Większość neuronów ciała to neurony wstawkowe, które przenoszą sygnały w mózgu oraz rdzeniu kręgowym i służą jako pośrednicy między neuronami czucia i ruchu.
W układzie nerwowym można wyróżnić dwie podstawowe części: ośrodkowy układ nerwowy oraz obwodowy układ nerwowy. Ośrodkowy układ nerwowy składa się z mózgowia i rdzenia kręgowego. Pełni funkcję kontroli całego organizmu, analizuje informacje docierające ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego oraz przekazuje polecenia do odpowiednich narządów. Obwodowy układ nerwowy składa się z nerwów wychodzących z układu ośrodkowego(31 par). Przekazuje on informacje pomiędzy ośrodkowym układem nerwowym a pozostałymi częściami organizmu oraz odbiera informację z narządów wewnętrznych oraz ze środowiska zewnętrznego.
| *podejmowanie świadomych decyzji *odbiór i analizę informacji płynących z narządów *uczenie się i zapamiętywanie *odczuwanie emocji |
|
| *utrzymanie równowagi *odpowiednią siłę skurczów mięśni *koordynację ruchów |
|
| *oddychanie *praca serca *regulacja ciśnienia krwi *trawienie *utrzymywanie odpowiedniej temperatury ciała |
Układ nerwowy można podzielić również ze względu na sposób funkcjonowania. Wyróżniamy somatyczny i autonomiczny układ nerwowy. Somatyczny układ nerwowy steruje pracą mięśni szkieletowych oraz umożliwia kontakt organizmu ze środowiskiem zewnętrznym. Działanie tego układu jest zależne od naszej woli. Natomiast autonomiczny układ nerwowy kieruje pracą narządów wewnętrznych oraz procesami przemiany materii. Jego działanie nie jest zależne od naszej woli. Dzielimy go na część współczulną i przywspółczulną.
- Organizm człowieka ma około 150 miliardów neuronów, z czego 2/3 znajduje się w mózgu.
- Niektóre komórki nerwowe w kończynach mają aksony o długości około 90cm.
- Przewodzenie impulsów nerwowych może zachodzić z szybkością nawet 120 metrów na sekundę.
- Mózgowie dorosłego człowieka zużywa ponad 110g glukozy w ciągu doby, czyli około 60% całkowitego zużycia tego cukru przez człowieka.
- Kora mózgowa ma powierzchnię ponad 2 metrów kwadratowych.
- Rdzeń kręgowy ma około 1cm średnicy i waży około 30g.
- Najdłuższym nerwem dorosłego człowieka jest nerw kulszowy, który ma około 50cm długości. Jest one też njgrubszym nerwem- ma 1,5cm średnicy.
