Strona głowna
Układ pokrywający
Układ szkieletowy
Układ mięśniowy
Układ nerwowy
Układ rozrodczy
Układ krążenia
Układ hormonalny
Układ oddechowy
Układ limfatyczny
Układ pokarmowy
Układ wydalniczy
Układ czuciowy
Przeznaczeniem układu oddechowego jest napełnianie powietrzem gąbczastych, elastycznych płuc i zapewnianie miejsca, w którym tlen przemieści się do krwiobiegu, a dwutlenek węgla, główny produkt przemiany materii, będzie usuwany. Jest niezwykle ważne, aby wymiana gazowa trwała nieustannie, gdyż jej zatrzymanie powoduje w ciągu kilku minut uszkodzenie mózgu, a śmierć następuje bardzo szybko jeśli oddychanie nie powróci. Górna część układu oddechowego- przewody nosowe, gardło, krtań- zapewniają dopływ powietrza do tchawicy. Tchawica, utrzymywana w stanie otwartym przez pierścieniowe chrząstki, doprowadza powietrze do miejsca, w którym duże gałęzie, czyli oskrzela główne, rozchodzą się. Dalej, za rozwidleniem dróg oddechowych, powietrze dociera do miejsca przeznaczenia,
czyli do płuc. Oskrzela dzielą się welokrotnie na coraz mniejsze gałęzie, tworząc tzw. drzewo oskrzelowe. Najmniejsze gałązki prowadzą do pęczków mikroskopijnych woreczków, czyli tzw. pęcherzyków płucnych, z których tlen przechodzi do krwi, a do których dwutlenek węgla wydziela się i jest następnie wydychany.
| Jama nosowa | Pobiera wdychane powietrze |
| Gardło | Rozdziela wdychane powietrze do tchawicy, a pożywienie do przełyku |
| Krtań | Miejsce wytwarzanie dźwięków mowy |
| Tchawica | Droga powietrza do oskrzeli |
| Oskrzela główne | Dwa, z których każde doprowadza powietrze do jednego z dwóch płuc |
| Oskrzeliki | Małe drogi powietrza wewnątrz płuc |
| Płuca | Organy, w których tlen oraz dwutlenek węgla są wymieniane |
| Pęcherzyki płucne | Woreczki, w których tlen przechodzi do krwi, a dwutlenek węgla wydziela się |
Zanim powietrze dotrze do płuc, musi zostać oczyszczone z drobnoustrojów i pyłów. Dlatego nasze drogi oddechowe pokrywa nabłonek o charakterystycznej budowie. Zarówno rzęski, jak i śluz pokrywający drogi oddechowe wychwytują zanieczyszczenia. Śluz sprawia również, że powietrze, które tamtędy przepływa, jest odpowiednio nawilżone. Ułatwia to przenikanie tlenu do krwi. W drogach oddechowych powietrze jest również ogrzewane. W procesie tym dużą rolę odgrywają zatoki, czyli przestrzenie w niektórych kościach czaszki.
W liczbach:
- Płuca kobiet mają pojęmność od 3 do 4,5 litra, a mężczyzn od 4,5 do 6 litrów.
- Każde płuco człowieka zawiera około 300 milionów pęcherzyków płucnych.
- Pojedynczy pęcherzyk na zaledwie jedną czwartą milimetra średnicy
- Łączna powierzchnia pęcherzyków płucnych wynosi około 100 metrów kwadratowych.
- W ciągu minuty przeciętny człowiek pobiera ponad 7 litrów powietrza. W czasie maksymalnego wysiłku sportowcy pobierają nawet 150 litrów powietrza na minutę.
- Po maksymalnym wdechu w płucach znajduje się ponad litr powietrza.
- W trakcje wdechu człowiek pobiera przeciętnie 0,6 litra powietrza.
- W ciągu całego życia wykonujemy ponad 500 milionów oddechów.
- Kichnięcie może spowodować wyrzucenie z nosa cząstek z prędkością 167 kilometrów na godzinę.
Choroby układu uddechowego dzielimy na: infekcyjne(np.przeziębienie, zapalenie płuc, grypa), zawodowe(np.pylica płuc, azbestoza), nowotworowe(np.rak płuc, rak jamy ustnej, rak krtani). Coraz więcej ludzi ma alergie, czyli nadwrażliwość organizmu na nieszkodliwe substancje lub obce ciała. Mogą one wywołać katar sienny, czyli nieżyt nosa spowodowany reakcją obronną organizmu, głównie na obecność pyłków roślin. Katar sienny jest trudny do zdiagnozowania, gdyż jego objawy są takie same, jak przeziębienia. Alergia może przyczynić się także do powstania astmy. Wówczas w oskrzelach chorego trwa stan zapalny, spowodowany przeważnie roztoczami, sierścią zwierząt czy zarodnikami roślin. Oskrzela są skurczone, co znacznie utrudnia oddychanie. Astmie towarzyszą ataki duszności oraz silny kaszel.